02-04-24, 21:06
RAM Nedir
![[Resim: ram.png=w704-h483-p-k-no-nu]](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLYixtsC0DHXvbRoJ60i2wQBQl1QRyhPuH4VtBLLIEPSZR_OsTKQxIdE1A1MtB0zsF9sh7WCHr8Nyy9bKxPBvRyJiHVwQOmkD2e0oYLGw709FaYebvsE7UFRk82JhCFowdb0lEkq_NDdEo0s-Dn2eHmd-4kv3LDc1irIg76xEDtk8aeeF-jVJZANwuCuI/w640-h440/ram.png=w704-h483-p-k-no-nu)
Açılımı Random Acces Memory olan RAM, bilgisayarların beyni olarak çalışmaktadır. Verilerin depolanması için kullanılan bu donanım ürünü, tıpkı insandaki beyin ve arabadaki motor gibidir. Bilgisayarlardaki tüm bilgilerin saklanabilmesi için RAM’e ihtiyaç duyulur.
Yukarıda verdiğim örnekteki gibi insan beyni ve makinelerdeki motor gibi bilgisayarda da RAM aynı görevi görür. Bilgisayar üzerinde çalışan verilere hızlıca erişebilmek ve bu hızı artırabilmek için bilgisayarın hafızasında barındırmayı sağlayan donanım ürünüdür. Tıpkı insan beyninde olduğu gibi, bilgisayarın ihtiyacı olan bilgiler RAM’de tutulmaktadır. Bilgisayarın belleği yani beyni olan RAM bilgisayarın kapasitesine göre değişiklik göstermelidir.
Eğer bilgisayarınıza çok daha fazla bilgi yüklemek için bilgisayarın desteklemeyeceği bir RAM kullanmak isterseniz işiniz kolaylaşmaz. Bu evrede RAM’in desteklenmesini sağlayan anakart ve diğer parçalar kullanılmaktadır. Bunlarla birlikte güçlü ve hızlı bir bilgisayara sahip olsanız bile eğer RAM’iniz yavaşsa bilgisayar yine yavaş çalışır. RAM nedir sorusunun net cevabı bu şekildedir. Dilerseniz bir de RAM çeşitleri konusuna değinelim.
RAM Çeşitleri
Anakartın özelliklerine göre RAM çeşitleri değişiklik gösterebilmektedir. Özellikle bilgisayar bölümünde okuyan öğrenciler için RAM çeşitleri nelerdir sınav sorusu olabilir.
DRAM (Dynamic Random Access Memory — Dinamik Rastgele Erişilebilir Hafıza)
RAM aslına bakarsanız DRAM’in en genel kullanılan ismidir.
FPM DRAM (Fast Page Mode DRAM — Hızlı Sayfalama Modlu RAM)
FPM DRAM belleklerde, 30pin veya 72pin, 5V’luk gerilim çekimi bulunmaktadır.
EDO RAM (Extended Data Out — Genişletilmiş Veri Çıkışlı RAM)
EDO RAM bellekte, 72 pin ve 168 pin, 5Volt’luk ve 3.3Volt’luk gerilim çekimi bulunmaktadır.
SDRAM (Synchronous Dynamic RAM — Senkronize Dinamik RAM)
SDRAM DRAM’in türevidir. Bu RAM çeşidinin özelliği ise bilgisayarınızın işlemcisinin çalışma hızına uygun şekilde kendini senkronize edebilmesidir. Ayrıca işlemcinin veri biriktirebilmesi için veri yolundan işlemcinin oku ve yaz komutlarına karşılık verebilmektedir. Eğer işlemcinizin komut hafızası dolarsa SDRAM’den yardım alır. Böylece işlemcideki iş kuyruğunun uzamasına katkı sağlar.
SDR SDRAM (Single Data Rate SDRAM — Tek Veri Oranlamalı SDRAM)
SDRAM’in orjinal ve uzun yazım biçimini ifade eder. SRAM bellekler 168 ayak pini sayısına, 3.3Volt gerilim çekimine, 66Mhz, 100Mhz, 133Mhz veriyolu hızına sahip biçimde üretilmişlerdir.
DDR SDRAM (Double Data Rate SDRAM Çift Veri Oranlamalı SDRAM)
Veri transfer hızı geliştirilmiş ve veri yolu genişliği ikiye katlanmış olan geliştirilmiş SDRAM çeşididir. DDR SDRAM’lerde 184 pin ayak iğne sayısı ve 2.5V luk gerilim çekimi söz konusudur.
DDR2 SDRAM
DDR SDRAM modellerinin ikinci nesil ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Mühendisliği sayesinde DDR SDRAM modellerine göre daha farklı bir sinyal yapısına ve daha az elektrik tüketimine sahiptir. Sinyallerindeki farklılık anakart üzerindeki bağlantı ayaklarında da artışa sebep olmuştur. Böylece DDR SDRAM modellerindeki 184 pin olan ayak sayısı 240 pin ayak sayısına yükselmiştir. Daha az elektrik tüketimi konusuda 2.5Volt’luk gerilim çekiminin 1.8Volt’a düşürülmüş olmasından gelmektedir.
DDR3 SDRAM
DDR3 SDRAM’in bir önceki nesilden farkı, daha fazla veri genişliği kullanabiliyor olması, 90mm üretim teknolojisinden dolayı daha az elektrik tüketiyor olması ve işlem tampon bölgesinin ikiye katlanması sonucu daha hızlı reaksiyon sürelerine sahip olmasıdır. DDR SDRAM lerin 2,5 Volt ve DDR2 SDRAM’lerin 1,8 Volt’luk kaynak gerilimi gereksinimlerine karşın DDR3 SDRAM’ler 1,5Volt’luk gerilim gereksinimleriyle DDR2'lerden %30 daha az güç harcarlar. DDR3 SDRAM’ler ve DDR2 SDRAM’ler aynı büyüklükte ve 240 pin olmak üzere aynı sayıda iğneye sahipken, elektriksel olarak uyuşmazlar ve çentikleri farklı yerlerdedir. Daha az elektrik tüketiyor dedik, işte bir önceki nesillerin 1.8V elektrik ihtiyacı vardı, bu nesil 1.5V ile çalışıyor, haliyle daha az ısınıyorlar. Daha az voltaj ile amaç enerji sarfiyatını azaltarak, özellikle notebook/mobil bilgisayar sistemleri cihazlarının pil ömrünü uzatmaktır.
DDR3L SDRAM
DDR3 Low Power bellekler, standart DDR3 bellekler ile kıyaslandığında 1.5v gerilimi yerine 1.35v geriliminde çalışıyor ve bu sayede %15 daha az güç tüketiyorlar. DDR3L bellek tipi DDR3 ile aynı sayıda 204/240 pine sahip olsa da genel olarak geriye uyumlu değildir.
DDR3U SDRAM
DDR3 Ultra Low Power bellekler, standart DDR3 bellekler ile kıyaslandığında 1.5v gerilimi yerine 1.25v geriliminde çalışıyor ve doğal olarak daha az güç tüketiyorlar. DDR3U bellek tipi DDR3 ile aynı sayıda 204/240 pine sahip olsa da genel olarak geriye uyumlu değildir.
DDR4 SDRAM
DDR4 2133–3200 MHZ hızına sahip, tam verimin sağlanması için Quad Channel’ı şart koyan RAM modelidir. Gerilimi azaltılmış, artan transfer oranları ve yüksek hızı ile çok daha verimli bir hal almıştır. DDR4 daha fazla performans sağlamasına rağmen daha az güç tüketimi ve az sistem ısınması sağlıyor. DDR4 RAM için 288 pin ve 1.2 Volt gerilim söz konusudur. DDR4 yongaları 2133MT/s (saniyede milyon transfer) ve overclock 4266MT/s arasında transfer hızına sahip, DDR3 teknolojisi 800MT/s-2133MT/s sınırlarındaydı.
RDRAM (Rambus DRAM)
Rambus adında bir firmanın ürettiği bir DRAM tipidir. Paket tabanlı komut protokolu, komut veri akış yolu, veri akış yolu, düşük voltaj ihtiyacı, yüksek ulaşabilirlik hızları gibi özellikleri vardır, fakat pek tutunamadı. RDRAM bellekte 184 pin, 2.5 Volt gerilim söz konusudur.
SIMM (Single Inline Memory Module)
RAM ın Mainboard (Anakart ) üzerine montajının yapıldığı soketin adıdır. SIMM soketin iki tipi vardır. SIMM modüllerde 72 pin ayağı, 30 pin ayağı olan iki soket tipi vardır, EDO ve FPM bellekleri monte etmek için kullanılırlar.
DIMM (Dual Inline Memory Module)
SIMM in çalışma hızının 64 bit hale getirilmiş şeklidir. DIMM de toplam 72 bağlantı ayağı vardır. 36 sı bir tarafta, 36 sı diğer taraftadır. DIMM soketler 168 pin, 184 pin, 240 pin, 288 pin yapıda olabilirler, SDR, DDR, DDR2, DDR3, DDR4 bellekleri monte etmek için kullanılırlar, aynı pin ayağına sahip RAM bellekler aynı pin yapıda DIMM sokete oturmazlar çünkü RAM belleklerdeki çeltik noktaları DIMM modüllerdeki çeltik noktaları ile uyuşmayacaktır.
SODIMM (Small Outline DIMM)
SODIMM soketler notebooklarda kullanılmak için dizayn edilmiştir, DIMM modüller ile aynı özelliklere sahip fakat boyut olarak daha küçüktürler. 72 pin SODIMM 32 bit ve 144 pin SODIMM, 200 pin ve 204 pin SODIMM modüller 64bit destekler.
FPM DRAM — EDO DRAM SODIMM 72-pin (72-pin SIMM dan farklıdır FPM ve EDO SIMM bellek takılamaz yani)
SDR SODIMM 100 pin 144 pin
DDR1 SODIMM 200 pin
DDR2 SODIMM 200 pin
DDR3 SODIMM 204 pin
MicroDIMM
Dizüstü bilgisayar sistemleri için MicroDIMM modüller ve micro mini RAM çeşitleri üretilmiştir.
SDR MicroDIMM 144 pin,
DDR1 MicroDIMM 172 pin,
DDR2 MicroDIMM 172 pin
DDR3 MicroDIMM 214 pin
DDR2 MiniDIMM 244 pin
RIMM
RDRAM bellekler için RIMM soketler 184 pin, 232 pin iğneye sahiplerdir.
SORIMM
Dizüstü RDRAM için SORIMM soketler 160 pin iğneye sahiplerdir.
Açılımı Random Acces Memory olan RAM, bilgisayarların beyni olarak çalışmaktadır. Verilerin depolanması için kullanılan bu donanım ürünü, tıpkı insandaki beyin ve arabadaki motor gibidir. Bilgisayarlardaki tüm bilgilerin saklanabilmesi için RAM’e ihtiyaç duyulur.
Yukarıda verdiğim örnekteki gibi insan beyni ve makinelerdeki motor gibi bilgisayarda da RAM aynı görevi görür. Bilgisayar üzerinde çalışan verilere hızlıca erişebilmek ve bu hızı artırabilmek için bilgisayarın hafızasında barındırmayı sağlayan donanım ürünüdür. Tıpkı insan beyninde olduğu gibi, bilgisayarın ihtiyacı olan bilgiler RAM’de tutulmaktadır. Bilgisayarın belleği yani beyni olan RAM bilgisayarın kapasitesine göre değişiklik göstermelidir.
Eğer bilgisayarınıza çok daha fazla bilgi yüklemek için bilgisayarın desteklemeyeceği bir RAM kullanmak isterseniz işiniz kolaylaşmaz. Bu evrede RAM’in desteklenmesini sağlayan anakart ve diğer parçalar kullanılmaktadır. Bunlarla birlikte güçlü ve hızlı bir bilgisayara sahip olsanız bile eğer RAM’iniz yavaşsa bilgisayar yine yavaş çalışır. RAM nedir sorusunun net cevabı bu şekildedir. Dilerseniz bir de RAM çeşitleri konusuna değinelim.
RAM Çeşitleri
Anakartın özelliklerine göre RAM çeşitleri değişiklik gösterebilmektedir. Özellikle bilgisayar bölümünde okuyan öğrenciler için RAM çeşitleri nelerdir sınav sorusu olabilir.
DRAM (Dynamic Random Access Memory — Dinamik Rastgele Erişilebilir Hafıza)
RAM aslına bakarsanız DRAM’in en genel kullanılan ismidir.
FPM DRAM (Fast Page Mode DRAM — Hızlı Sayfalama Modlu RAM)
FPM DRAM belleklerde, 30pin veya 72pin, 5V’luk gerilim çekimi bulunmaktadır.
EDO RAM (Extended Data Out — Genişletilmiş Veri Çıkışlı RAM)
EDO RAM bellekte, 72 pin ve 168 pin, 5Volt’luk ve 3.3Volt’luk gerilim çekimi bulunmaktadır.
SDRAM (Synchronous Dynamic RAM — Senkronize Dinamik RAM)
SDRAM DRAM’in türevidir. Bu RAM çeşidinin özelliği ise bilgisayarınızın işlemcisinin çalışma hızına uygun şekilde kendini senkronize edebilmesidir. Ayrıca işlemcinin veri biriktirebilmesi için veri yolundan işlemcinin oku ve yaz komutlarına karşılık verebilmektedir. Eğer işlemcinizin komut hafızası dolarsa SDRAM’den yardım alır. Böylece işlemcideki iş kuyruğunun uzamasına katkı sağlar.
SDR SDRAM (Single Data Rate SDRAM — Tek Veri Oranlamalı SDRAM)
SDRAM’in orjinal ve uzun yazım biçimini ifade eder. SRAM bellekler 168 ayak pini sayısına, 3.3Volt gerilim çekimine, 66Mhz, 100Mhz, 133Mhz veriyolu hızına sahip biçimde üretilmişlerdir.
DDR SDRAM (Double Data Rate SDRAM Çift Veri Oranlamalı SDRAM)
Veri transfer hızı geliştirilmiş ve veri yolu genişliği ikiye katlanmış olan geliştirilmiş SDRAM çeşididir. DDR SDRAM’lerde 184 pin ayak iğne sayısı ve 2.5V luk gerilim çekimi söz konusudur.
DDR2 SDRAM
DDR SDRAM modellerinin ikinci nesil ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Mühendisliği sayesinde DDR SDRAM modellerine göre daha farklı bir sinyal yapısına ve daha az elektrik tüketimine sahiptir. Sinyallerindeki farklılık anakart üzerindeki bağlantı ayaklarında da artışa sebep olmuştur. Böylece DDR SDRAM modellerindeki 184 pin olan ayak sayısı 240 pin ayak sayısına yükselmiştir. Daha az elektrik tüketimi konusuda 2.5Volt’luk gerilim çekiminin 1.8Volt’a düşürülmüş olmasından gelmektedir.
DDR3 SDRAM
DDR3 SDRAM’in bir önceki nesilden farkı, daha fazla veri genişliği kullanabiliyor olması, 90mm üretim teknolojisinden dolayı daha az elektrik tüketiyor olması ve işlem tampon bölgesinin ikiye katlanması sonucu daha hızlı reaksiyon sürelerine sahip olmasıdır. DDR SDRAM lerin 2,5 Volt ve DDR2 SDRAM’lerin 1,8 Volt’luk kaynak gerilimi gereksinimlerine karşın DDR3 SDRAM’ler 1,5Volt’luk gerilim gereksinimleriyle DDR2'lerden %30 daha az güç harcarlar. DDR3 SDRAM’ler ve DDR2 SDRAM’ler aynı büyüklükte ve 240 pin olmak üzere aynı sayıda iğneye sahipken, elektriksel olarak uyuşmazlar ve çentikleri farklı yerlerdedir. Daha az elektrik tüketiyor dedik, işte bir önceki nesillerin 1.8V elektrik ihtiyacı vardı, bu nesil 1.5V ile çalışıyor, haliyle daha az ısınıyorlar. Daha az voltaj ile amaç enerji sarfiyatını azaltarak, özellikle notebook/mobil bilgisayar sistemleri cihazlarının pil ömrünü uzatmaktır.
DDR3L SDRAM
DDR3 Low Power bellekler, standart DDR3 bellekler ile kıyaslandığında 1.5v gerilimi yerine 1.35v geriliminde çalışıyor ve bu sayede %15 daha az güç tüketiyorlar. DDR3L bellek tipi DDR3 ile aynı sayıda 204/240 pine sahip olsa da genel olarak geriye uyumlu değildir.
DDR3U SDRAM
DDR3 Ultra Low Power bellekler, standart DDR3 bellekler ile kıyaslandığında 1.5v gerilimi yerine 1.25v geriliminde çalışıyor ve doğal olarak daha az güç tüketiyorlar. DDR3U bellek tipi DDR3 ile aynı sayıda 204/240 pine sahip olsa da genel olarak geriye uyumlu değildir.
DDR4 SDRAM
DDR4 2133–3200 MHZ hızına sahip, tam verimin sağlanması için Quad Channel’ı şart koyan RAM modelidir. Gerilimi azaltılmış, artan transfer oranları ve yüksek hızı ile çok daha verimli bir hal almıştır. DDR4 daha fazla performans sağlamasına rağmen daha az güç tüketimi ve az sistem ısınması sağlıyor. DDR4 RAM için 288 pin ve 1.2 Volt gerilim söz konusudur. DDR4 yongaları 2133MT/s (saniyede milyon transfer) ve overclock 4266MT/s arasında transfer hızına sahip, DDR3 teknolojisi 800MT/s-2133MT/s sınırlarındaydı.
RDRAM (Rambus DRAM)
Rambus adında bir firmanın ürettiği bir DRAM tipidir. Paket tabanlı komut protokolu, komut veri akış yolu, veri akış yolu, düşük voltaj ihtiyacı, yüksek ulaşabilirlik hızları gibi özellikleri vardır, fakat pek tutunamadı. RDRAM bellekte 184 pin, 2.5 Volt gerilim söz konusudur.
SIMM (Single Inline Memory Module)
RAM ın Mainboard (Anakart ) üzerine montajının yapıldığı soketin adıdır. SIMM soketin iki tipi vardır. SIMM modüllerde 72 pin ayağı, 30 pin ayağı olan iki soket tipi vardır, EDO ve FPM bellekleri monte etmek için kullanılırlar.
DIMM (Dual Inline Memory Module)
SIMM in çalışma hızının 64 bit hale getirilmiş şeklidir. DIMM de toplam 72 bağlantı ayağı vardır. 36 sı bir tarafta, 36 sı diğer taraftadır. DIMM soketler 168 pin, 184 pin, 240 pin, 288 pin yapıda olabilirler, SDR, DDR, DDR2, DDR3, DDR4 bellekleri monte etmek için kullanılırlar, aynı pin ayağına sahip RAM bellekler aynı pin yapıda DIMM sokete oturmazlar çünkü RAM belleklerdeki çeltik noktaları DIMM modüllerdeki çeltik noktaları ile uyuşmayacaktır.
SODIMM (Small Outline DIMM)
SODIMM soketler notebooklarda kullanılmak için dizayn edilmiştir, DIMM modüller ile aynı özelliklere sahip fakat boyut olarak daha küçüktürler. 72 pin SODIMM 32 bit ve 144 pin SODIMM, 200 pin ve 204 pin SODIMM modüller 64bit destekler.
FPM DRAM — EDO DRAM SODIMM 72-pin (72-pin SIMM dan farklıdır FPM ve EDO SIMM bellek takılamaz yani)
SDR SODIMM 100 pin 144 pin
DDR1 SODIMM 200 pin
DDR2 SODIMM 200 pin
DDR3 SODIMM 204 pin
MicroDIMM
Dizüstü bilgisayar sistemleri için MicroDIMM modüller ve micro mini RAM çeşitleri üretilmiştir.
SDR MicroDIMM 144 pin,
DDR1 MicroDIMM 172 pin,
DDR2 MicroDIMM 172 pin
DDR3 MicroDIMM 214 pin
DDR2 MiniDIMM 244 pin
RIMM
RDRAM bellekler için RIMM soketler 184 pin, 232 pin iğneye sahiplerdir.
SORIMM
Dizüstü RDRAM için SORIMM soketler 160 pin iğneye sahiplerdir.
